სიყვარულის ზღაპარი, ნაწილი III - თორმეტწლიანი სიშორე

თავი I - უფლის განგება

302.  თავიდან, როცა ჯერ კიდევ
         სამყაროც არ არსებობდა,
         სიტყვა ყოფილა უფალთან
         და მასთან ერთად ზეობდა.

303.  სულ ერთ სიტყვაში იტევდა
         ღმერთი სამყაროს ერთობას,
         იმ პირველყოფილ ქაოსში
         უტყვი უკუნი მეფობდა.

304.  მერე ითქვა და აღსრულდა...
         სიტყვა ღვთის ნებას შერწყმოდა,
         იქმნა ნათელი, მნათობთა
         სხივი მიწასა სწვდებოდა.

305.  დღე ღამისაგან განსხვავდა,
         ცას მიწა განშორებოდა,
         შეიქმნა არსი ყოველი,
         თვისი სახელი ეწოდა.

306.  ზეცაში ანგელოზების
         გუნდი ღვთის გვერდით დგებოდა,
         ამპარტავნობდა ზოგი და
         ქვესკნელს დაცემაც ხდებოდა.

307.  ხიბლში ჩავარდნილ ლუციფერს
         თავი ღვთის დარი ეგონა,
         მას შემდეგ მოყოლებული
         კეთილს ბოროტი ებრძოდა.

308.  ედემის ბაღში აცდუნა
         ევა ბოროტმა ქვემძრომმა,
         ღვთის სახე-ხატად შექმნილმა
         ადამმაც მაშინ შესცოდა.

309.  შერისხულ ადამის მოდგმას
         სამოთხის კარი დაეხშო,
         ცოდვილი წუთისოფელი
         მძიმე სასჯელად დაედო.

310.  ამქვეყნიური ცხოვრების
         საზღვრად სიკვდილი გაევლო,
         მის იქით სულის ცხონება
         იმედის ცეცხლად დაენთო.

311.  ღმერთია უკიდეგანო
         სიკეთე ყოვლისმომცველი,
         უზენაესი მსაჯული,
         სასჯელ-შენდობის მომცემი.

312.  ამქვეყნად კეთილი საქმე
         ღვთის ნებით ხდება ყოველი,
         თუმცა მისივე დაშვებით
         ბევრი რამ ცუდიც მოგველის.

313.  რუსთაველს უთქვამს, რაც უფალს
         არ სწადდეს, არ იქნებისო,
         არცარა საქმედ მოხდება,
         არც სიტყვად არ ითქმებისო.

314.  მე მითქვამს, თუკი ამ სიბრძნეს
         ჭეშმარიტებად შევიცნობთ,
         რწმენას სიღრმეში ჩავწვდებით
         და უფალს გულით შევიგრძნობთ.

315.  შოთას სიტყვებში ჩამდგარა
         ნათელი უფლის ნებისა,
         თუმცაღა ხშირად გვაკვირვებს
         უკუღმართობა ბედისა,

316.  ღირსეულ კაცთა დაჩაგვრით,
         უტიფართ აღზევებითა...
         ნუთუ ღვთის ნებით დგინდება
         ბოროტმა სძლიოს კეთილსა?!

317.  თუ ღმერთი სიყვარულია,
         თუ სიყვარულით ვცხონდებით,
         მაშინ რად სტანჯავს მიჯნურთა,
         გრძნობას რად უკლავს გონებით?!.

318.  ზოგჯერ, მართალ კაცს რომ უჭირს,
         ორპირი ხარობს ქონებით,
         ესეც კი უფლის დაშვებით
         ხდება და მხოლოდ დროებით...

319.  ღმერთს ნუ ვგმობთ, თუნდაც ვხედავდეთ
         რომ უსამართლოდ ვისჯებით!
         ნუ განვსჯით უფლის სამართალს
         ამ ქვეყნის განზომილებით!

320.  ღვთისათვის კაცნი ისე ვართ,
         როგორც მამასთან შვილები
         და თუ განსაცდელს მოგვივლენს,
         სულს გვიწრთობს გამოცდილებით!

321.  ამქვეყნად თუ არ მოგვეზღო
         დამსახურების მიხედვით,
         იქ ვერ ავცდებით სამართალს,
         იმქვეყნად გარდაცვლილები!..

322.  უფალი მეფობს, განაგებს
         მისგანვე შექმნილ სამყაროს,
         მან უკეთ იცის, ვინ ვისთან
         შეჰყაროს ანდა გაჰყაროს!

323.  როდის ატიროს ცრემლითა,
         როდის სიამით ახაროს...
         სუყველას თავის ჯვარს აძლევს,
         რომ სიკვდილამდე ატაროს.

თავი II - ხალიბური ხმალი

324.  განგებამ ტიტეს და ვარდოს
         ცხოვრების გზებიც გაჰყარა
         და წლები ისე გავიდა,
         ერთმანეთს არ გააკარა.

325.  ზოდიაქოთა ხომლებმა
         მრავალჯერ შეჰკრეს კამარა
         და თორმეტი თვე თორმეტჯერ
         მზემ ცის თაღს შემოატარა.

326.  მოკლედ გიამბობთ, რა მოხდა
         ამ თორმეტი წლის მანძილზე,
         შემდეგ კი ზღაპრის დასასრულს
         ერთად შევუხსნათ საკინძე.

327.  საქართველოს ხომ ოდითგან,
         ჟამთასვლის ყოველ ნაბიჯზე,
         მტერი ეხვია გარშემო,
         სულის მოთქმას არ აცდიდნენ.

328.  იმხანად თურქნი და სპარსნი
         მამულს ხელიდან გვაცლიდნენ,
         ლეკთა თარეშიც გახშირდა,
         ქართლ-კახეთი მთლად აიკლეს.

329.  შეგროვდა მცირე ლაშქარი
         ბატონიშვილის ძახილზე,
         მოთარეშეთა რაზმები
         ამოირჩია სამიზნედ.

330.  დასდევდა პატარა კახი
         მარბიელ ლეკთა აჩრდილებს,
         ებრძოდა ხმალშემართული,
         აყრევინებდა თავ-კისერს.

331.  მორიგე ჯარის საქმენი
         ტიტეს ყურამდეც მივიდა,
         თავის გზაც იქით დალანდა
         სიკვდილთან შეყრის ჟინითა.

332.  ფიქრობდა: „წავალ, იქნება
         სულს შვება მივცე იმითა,
         რომ ვემსახურო სამშობლოს
         მახვილით ამოწვდილითა.

333.  იქნებ მტრის სისხლში ჩავახრჩო,
         ბოღმა რომ დამაქვს გულითა,
         გავერიდები ამ სოფელს,
         თორემ ვივსები შურითა.

334.  ვერ გადავიტან, ვხედავდე,
         ანდა ვისმენდე ყურითა,
         ჩემს ნაცვლად სხვა რომ ათბობდეს,
         ვარდოს გულს სიყვარულითა.

335.  ამგვარად უნდა გავექცე
         სატრფოსთან შეყრის წყურვილსა,
         დრო მოვა, სიკვდილს შევხვდები
         ბრძოლაში სიხარულითა.“

336.  მშობლებს გაანდო განზრახვა,
         წასვლის ნებართვა ითხოვა,
         დედას ცრემლები მოადგა
         და გულში დარდმა ითოვა.

337.  მამა ჩაფიქრდა მცირე ხანს,
         სიმშვიდე გამოიზოგა,
         ფიქრებში კარგად წონიდა,
         სანამდე რამეს იტყოდა.

338.  მერე ჩამოხსნა კედლიდან
         პაპის ნაქონი მახვილი,
         მრავალგზის ბრძოლამოვლილი,
         მტრის სისხლის ღვრაში დაცდილი...

339.  და უთხრა ტიტეს: „აქ არის
         ქართული გენი ჩაღვრილი,
         ეს ხალიბური ხმალია,
         რკინისმკვეთელი ნამდვილი.

340.  ჩვენს დიდ წინაპარს აჩუქა
         თვით სააკაძე გიორგიმ,
         მეც მემსახურა პირნათლად,
         შენ გჩუქნი მამაშვილობით.

341.  ღირსეულ კაცად გაზრდილხარ,
         კურთხევას ითხოვ ზრდილობით,
         წადი, შენც გაწევს კისერზე
         ვალი მამულიშვილობის!

342.  მე, რაც შემეძლო, გასწავლე,
         ვხედავ, რომ მეტი გჭირდება,
         სამშობლოს უნდა შესწირო
         ცოდნაც და გამოცდილებაც!

343.  თუკი ერის ხსნა მოითხოვს
         და თუ უფალმა ინება,
         მამულისათვის სიცოცხლეც
         სიამით გაიწირება!..“

344.  ეს თქვა და ცოლს გადახედა,
         თითქოს მის დასტურს ელოდა,
         დედის თვალებს კვლავ ცრემლების
         სისველე შემორჩენოდა.

345.  წამოდგა ხელებგაშლილი,
         რომ პირმშოს გადახვეოდა,
         ცდილობდა, ხმაში ჩამდგარი
         კანკალი არ შემჩნეოდა.

346.  უთხრა, ძნელია დედისთვის
         ამ დარდთან გამკლავებაო,
         მაგრამ შვილებს ხომ სამშობლოს
         უზრდის ქართველი დედაო.

347.  მამულს თუ დაცვა სჭირდება,
         ერს უნდა გამრავლებაო,
         მე მხოლოდ იმას ვინატრებ,
         შენს შვილს მომასწროს ღმერთმაო!..

342.  გახსოვდეს, მუდამ მოგელის
         ეს მშობლიური კერაო!
         წადი, უფალი გფარავდეს,
         აღსრულდეს მისი ნებაო!

349.  მეორე დღესვე აკრიფა
         თოფ-იარაღი, აბჯარი,
         გაუდგა გზას და მოძებნა
         ბატონიშვილის ლაშქარი.

350.  მივიდა, უთხრა: „მეც მერჩის
         გული, არა ვარ ჯაბანი,
         თქვენთან ერთად მსურს გავწიო
         მტერთან ბრძოლაში ჭაპანი.“

351.  მიიღეს მორიგე ჯარში,
         მალე გაითქვა სახელი,
         კაცს ჯაჭვიანად ჰკვეთავდა
         იმისი ხმალის ნამღერი.

352.  მთლად დახელოვნდა ბრძოლაში
         ლეკთა თავზარის დამცემი,
         გულისხმიერი რაინდი,
         გაჭირვებულთა მაშველი.

353.  მერე კი, როცა ერეკლე
         ნადირ-შაჰს მძევლად ხლებოდა,
         ტიტეც მის ათასკაციან
         ლაშქარში ირიცხებოდა.

354.  მალედვე, როცა სპარსელთა
         ჯარი ინდოეთს ებრძოდა,
         სხვის ომში წინამბრძოლობა
         ისევ ქართველებს რგებოდათ.

355.  ისე იომეს გურჯებმა,
         რომ მტერს მოსთხარეს თვალები,
         ბევრ ციხე-ქალაქს უმტვრიეს
         რკინით ნაჭედი კარები.

356.  სხვისთვის იპყრობდნენ და მაინც
         არ დაუზოგავთ თავები,
         აქ სჭირდებოდა სამშობლოს
         მათი ხმლები და ფარები.

357.  დრო გავიდა და დაბრუნდნენ
         შინ იღბლიანი მგზავრები,
         უცხო მიწაზე წანწალით
         დაქანცულ-დამაშვრალები.

358.  ვინც ვერ დაბრუნდა, მათ წილად
         ცრემლებსა ღვრიდნენ ქალები
         და სევდანარევ ხმაწყობით
         ტაძრებში რეკდნენ ზარები.

თავი III - ეული ობოლი

359.  ტიტეს სოფელშიც ამღერდა
         ზარების ხმაზე სამრეკლო,
         მაგრამ, ვაი, რომ მის სახლში
         კერაზე ცეცხლი არ ენთო...

360.  წინ შეხვდნენ ბიძაშვილები,
         ტიტეს მოსვლა რომ გაეგოთ,
         ცუდი ამბების მთხრობელთა
         თავები მხრებში ჩაერგოთ.

361.  უთხრეს: „აღარ გყავს მშობლები,
         უმუხთლათ წუთისოფელმა,
         ღმერთმა არგუნოთ მათ სულებს
         იმ ქვეყნად ნათლის მოფენა.

362.  შარშანწინ მთაში მამაშენს
         თურმე გზად კლდე ჩამოექცა,
         იმსხვერპლა ზედ დაცემულმა
         ქვის ლოდმა, ვერ გამოექცა.

363.  დაქვრივებული მეუღლე
         გულს ასკდებოდა, ტიროდა,
         ქმარმკვდარი ომში წასული
         შვილის ბედს უფრო ჩიოდა.

364.  ერთ წელს გაუძლო ამ ვარამს
         ძაძით მოსილმა იგლოვა,
         წლისთავზე უფლის წინაშე
         სულის ცხონება ითხოვა.“

365.  თითქოს ასპიტმა დაგესლა,
         გულს ისე მოხვდა ნათქვამი,
         ტიტეს ძარღვებში ჩაგუბდა
         სისხლის მაგიერ ბალღამი.

366.  ერთი თვე დარჩა სოფელში
         დარდს გაუშალა კარავი,
         მარტოობაში გლოვობდა,
         არ გაიკარა არავინ.

367.  მწარე სიმართლეს აყრიდა
         თავზე მშობლების საფლავი,
         უმშობლოდ ვეღარ თბებოდა
         ეს მშობლიური სახლ-კარი.

368.  ისიც შეიტყო, რომ ვარდოს
         ქმრად აერჩია ვაჭარი,
         ჭიჭიას კერას ათბობდა
         მისი სიტურფის ღადარი.

369.  მიხვდა, რომ ვერ იცხოვრებდა
         ამ სოფლის აღმართ-დაღმართით,
         სახლის კარები აფიცრა,
         აიკრა გუდა-ნაბადი...

370.  და ისევ წასვლა არჩია
         პატარა კახის ლაშქარში,
         ბრძოლას ნაჩვევი მახვილი
         ვერ ისვენებდა ქარქაშში.

371.  ამასობაში ერეკლე
         კახეთის მეფედ აკურთხეს
         და ისევ ხმლით დაერია
         მტრის საცეცებს და მარწუხებს.

372.  მოუხმო თანამებრძოლებს,
         სამშობლოს ერთგულ მსახურებს,
         მტერს რა დაულევს ქართველებს,
         ან ბრძოლას ვინ დაასრულებს.

373.  ტიტეც იქ იყო ყოველთვის,
         სადაც სამშობლოს უჭირდა,
         მამის ნაჩუქარ ხმალივით
         ჭკუა-გონებაც უჭრიდა.

374.  ცოდნა და გამოცდილება
         ნიჭს გზას აძლევდა, ფურჩქნიდა,
         მეფის ერთგული რაინდის
         წინსვლა არავის უკვირდა.

375.  დაოსტატებულს ციხეთა
         აღება-დაცვის საქმეში,
         ციხისთავობას ანდობდნენ
         ხშირად სხვადასხვა მხარეში.

376.  სასურველ სასიძოდ თვლიდნენ,
         სტუმრად იწვევდნენ სახლებში
         და ხშირად გრძნობა კრთებოდა
         ტურფა ასულთა თვალებში.

377.  თავს აწონებდნენ ციხისთავს,
         ან დასაწუნი რა ჰქონდათ?..
         მაგრამ გული კი ურჩობდა
         ვარდოს სიყვარულს არ თმობდა.

378.  თავს არ აკადრა ტყუილი,
         არცერთს ცოლობა არ სთხოვა,
         თუმცა იოლად შეეძლო
         მათი გულების დაპყრობა.

379.  უსიყვარულოდ ოჯახში
         არ ექნებოდა თანხმობა
         და მარტოხელა მგელივით
         ისევ ეულად დაძრწოდა.

380.  რადგანაც ჰორმონთა ჯარი
         მის ორგანიზმზეც ლაშქრობდა,
         დროდადრო მასაც უწევდა
         ლამაზმანებში გართობა.

381.  როდესაც ქალის ალერსში
         სხეული ვნებას აცხრობდა,
         გრძნობამორეულ გონებას
         სატრფოს ხატება აკრთობდა.

382.  ვნებადაშრეტილს თვალნათლივ
         ახსენდებოდა ბავშვობა,
         პეპლების შეფარფატება
         მის ტუჩებს ისევ ახსოვდათ.

383.  უთქმელი გრძნობა სასჯელად
         მთელი ცხოვრება დაჰქონდა,
         თორმეტწლიანმა სიშორემ
         სევდასთან დააახლოვა.

384.  დაღონებული ღვინოში
         ცდილობდა დარდის დახრჩობას,
         ისევ იმ კოცნას მისდევდა
         და სიყმაწვილეს ნატრობდა.

385.  მაგრამ დროს უკან, წარსულში
         წასასვლელი გზა არ ჰქონდა,
         დღე დღეს მისდევდა, წელი - წელს,
         დრო მომავლისკენ გარბოდა.

(გაგრძელება იქნება)

*************
ქემო ქავთარი